czwartek, 10 lipca 2014

10 rzeczy, których nie wiesz o Antarktyce

Góra lodowa w Arktyce/ fot. Shutterstock
Słowo Antarktyka oznacza z greckiego "anty-Arktyka". Już starożytni Grecy wiedzieli, że Ziemia jest kulą. Wiedząc, że na północy są lądy, Arystoteles wywnioskował, że na południu musi być coś, by je zrównoważyć. Dlatego przez stulecia rysowano tam wyimaginowany ląd i nazywano go "Terra Australis Incognita", czyli "nieznany ląd na południu". 
Nazwa Antarktyda oznacza kontynent, a Antarktyka - otaczający go obszar wodny wraz z wyspami.
Antarktyda / fot. shutterstock
Antarktyda to jedyny kontynent na świecie, na którego obszarze nie ma żadnego państwa. Jurysdykcję na jej terenie sprawuje organizacja wielu państw, czyli Traktat antarktyczny, znany także jako Pakt lub Układ Antarktyczny (międzynarodowa umowa regulująca polityczno-prawny status Antarktydy). Natomiast na narodowych stacjach badawczych obowiązuje prawo kraju, do którego dana stacja należy.
Antarktyda - kontynent rekordów/ fot. shutterstock
Antarktyda jest kontynentem rekordów.
Najzimniejsza: to tutaj, w rejonie japońskiej stacji "DOME FUJI" w sierpniu 2010 roku odnotowano temperaturę: - 94,7 stopni Celsjusza (dane z http://meteoserwis24.pl).
Najbardziej wietrzna
: Antarktyda, a szczególnie jej obrzeża, to najbardziej wietrzny obszar na kuli ziemskiej. U wybrzeży Ziemi Adeli wiatry wieją przez 340 dni w roku, a porywy huraganu mogą przekraczać 90 m/s - czyli około 320 km/godz.!
Najwyższa
: Antarktyda jest też kontynentem najwyższym. Jej średnia wysokość wynosi 2040 (a według innych źródeł - 2290) m n.p.m. Dla porównania, drugi najwyższy kontynent świata, czyli Azja, ma 990 m n.p.m. wysokości średniej.
Najsuchsza
Antarktyda jest kontynentem najsuchszym. W głębi lądu suma rocznych opadów waha się między 30 a 50 mm/m2.
Najsłodsza
: w lodach Antarktydy uwięzionych jest 90% światowych zapasów słodkiej wody. Stopienie całego antarktycznego lodu spowodowałoby podniesienie poziomu wody we wszystkich morzach i oceanach o około 70 metrów.
Najbardziej tajemnicza
: Antarktyda jest też najpóźniej odkrytym kontynentem. Jego brzeg jako pierwszy spośród ludzi zobaczył w styczniu 1820 roku rosyjski żeglarz Fabian Bellingshausen(według innych źródeł Bransfield lub Palmer). Minęło jednak wiele lat, zanim pierwszy człowiek stanął na lądzie Antarktydy. Stało się to 23 stycznia 1895 roku.
Orka / fot. shutterstock
Pomimo, że na Antarktydzie nie ma żadnego państwa, ma ona własną flagę: biały kontynent na niebieskim tle, można też tam zadzwonić! Kierunkowy na Antarktydę to: +672
Pingwin cesarski odbywa lęg w czasie antarktycznej zimy / fot. shutterstock
Żyjący na Antarktydzie (i nigdzie poza nią) pingwin cesarski to jedyny gatunek, który odbywa lęgi w czasie antarktycznej zimy.
Słoń morski / fot. shutterstock
Żyjący w Antarktyce słoń morski południowy jest największą foką na świecie. Samce tego gatunku osiągają średnio długość 4,5 m przy masie 1,5-3 t, maksymalnie 3,7 t i długość 5,8 m. Samice są dużo mniejsze, osiągają długość 2,6-3 m i masę 350-600 kg (wyjątkowo duże do 800 kg).
Młode słonie morskie aby uniknąc krwawych walk, podkradają samice / fot. shutterstock
Sneaker - chociaż nazwa ta może kojarzyć się z popularnym batonem, w Antarktyce oznacza młodego, dojrzałego płciowo samca słonia morskiego, który nie zyskał jeszcze swojego haremu samic i aby zapewnić przetrwanie swoich genów, musi "podkradać się" (angl. sneak) do samic, kiedy władca haremu patrzy w inną stronę.
Góra lodowa / fot. Shutterstock


Kolobant antarktyczny / fot. Liam Quin/ CC.2.0 / Flicr
Na Antarktydzie rosną tylko dwa gatunki roślin naczyniowych (czyli paprotników lub roślin nasiennych) - trawa o nazwie śmiałek antarktyczny i kolobant antarktyczny (z rodziny goździkowatych). Poza nimi na Antarktydzie występuje ponad 100 glonów i porostów oraz ok. 30 mchów i wątrobowców

Wieloryby, to jedne z niewelu zwierząt, które spotakmy na Antarktydzie / fot. Shutterstock
Antarktyda jest królestwem pingwinów i zwierząt morskich. Nie występują tu żadne gatunki gadów, płazów, ssaków lądowych, owadów latających! Co ważne, nie występuje tu też niedźwiedź polarny
B-15, największa na świecie znana góra lodowa powstała na Antarktydzie w marcu 2000 roku. W chwili powstania miała 295 km długości i 37 km szerokości, a jej powierzchnia wynosiła ok. 11 000 km² (więcej niż Cypr).

Komentarze (0):

Prześlij komentarz

Subskrybuj Komentarze do posta [Atom]

<< Strona główna